Persconferentie

Afgelopen dinsdag vond alweer de 32e persconferentie over de coronacrisis plaats. 32! Kun jij het geloven? Niet dat ik ze allemaal geteld heb hoor. Laat staan gezien. Maar RTL Nieuws heeft onderzoek gedaan naar de persconferenties van Rutte en De Jonge en dat leverde een interessant artikel op.

Zo is onder andere te lezen dat het aantal kijkers in rap tempo afneemt. In april vorig jaar keken er nog 7,8 miljoen mensen, bij de voorlaatste persconferentie (ook wel “persco” genoemd) waren dat er nog ‘maar’ 4,7 miljoen. Ook ik moet bekennen dat ik tijdens de eerste persco’s op het puntje van mijn stoel zat. Het was nieuw, spannend en je móest er gewoon bij zijn. Vanwege rondrennende peuters en kleuters konden wij niet altijd om 19.00 uur kijken, dus namen we de uitzending op en keken het later terug. Maar naarmate het jaar verstreek, deden we dat laatste niet meer. “We horen het achteraf wel”, dachten we op een gegeven moment.

Dat niet iedereen er zo over denkt, merkte ik in oktober vorig jaar. Ik liep zoals elk jaar collecte voor de Dierenbescherming. Meestal trek ik daar twee avonden voor uit, van 18.15 tot 19.30 uur. Vorig jaar viel één van die dagen precies op een dag dat er om 19.00 uur een persconferentie werd gehouden. Ik had nog een paar minuten voordat de show zou beginnen. In veel huiskamers zag ik dat de televisie al was afgestemd op de juiste zender. Ik twijfelde even, maar belde toch nog bij een huis aan. “Het kan nog net”, dacht ik. De man die opendeed was not amused: “Ik moet opschieten, dit is voor mij heel belangrijk!” riep hij. Ik kreeg evengoed geld in de bus en liep daarna richting huis.

In tegenstelling tot wat iedereen misschien denkt, ken ik niet ál mijn dorpsgenoten. Zo ook deze man niet. Op de terugweg naar huis ga je dan toch fantaseren. Waarom was dit voor hem zo belangrijk? Is hij eigenaar van een sportschool? Of van een restaurant? Wat hoopte hij te horen, dat écht niet een paar tellen kon wachten? Ik ben er nooit achter gekomen. Eén ding heb ik wel geleerd: als het dit jaar in oktober nog een keer voorkomt (laten we in godsnaam hopen van niet), dan beloof ik eerder te stoppen met aanbellen.

Voordeel voor deze man: tegenwoordig kun je juist alles vóóraf al lezen, omdat de maatregelen worden uitgelekt. Ook dat is een reden dat steeds minder mensen kijken, aldus het artikel. Daarnaast is te lezen dat mensen over het algemeen maar liefst tussen de 50 en 80 procent vergeten van wat er gezegd wordt. Dat zal dus bij persconferenties niet anders zijn. Volgens de hoogleraar die hier onderzoek naar deed, onthouden we vooral het begin van de persconferentie. En uit analyses van de kijkcijfers blijkt inderdaad dat de meeste mensen rond 19.20 uur afhaken.

Ik moet zeggen dat ik met de duur van een programma nooit echt veel moeite heb. Hoewel… Doordat veel opnames van tv-programma’s niet konden doorgaan, bedachten zenders een andere oplossing: we knippen er gewoon veel minder uit en zenden ook alle fragmenten uit die normaal gesproken onder de ‘deleted scenes’ vallen. Zo duurde het programma ‘Uitstel van Executie’ afgelopen seizoen maar liefst 1,5 uur. Alle respect voor Martijn Krabbé en zijn team hoor, maar het draaide soms meer om de persoonlijke sores van de deelnemers dan om de daadwerkelijke verkoop van het huis.

Waar ik wél moeite mee heb, en waar ik eerder over schreef, is het volgen van lange presentaties. En tegenwoordig: lange online vergaderingen. Na een tijdje lukt het mij gewoon echt niet meer om mijn aandacht erbij te houden en ga ik op de achtergrond e-mails zitten wegwerken, mijn social media checken en soms zelfs een artikel schrijven (dit alles natuurlijk wel met het gezicht in de plooi, want de camera staat altijd aan). Ik ben vaak ook heel blij als de spreker tussendoor zegt “dat de presentatie wordt nagestuurd”, want dat betekent dat ik niet constant hoef op te letten.

Als ik het wetenschappelijke onderzoek uit het artikel mag geloven, dan ben ik dus niet de enige. Bovendien staat er dat mensen maximaal zeven dingen uit een gesprek onthouden. En hoe ouder je wordt, hoe meer moeite het je kost om hoofd- en bijzaken te onderscheiden. Fijn om te weten toch, dat je ook gewoon je leeftijd de schuld kunt geven?

Tot slot is er nog één ding belangrijk volgens de hoogleraar uit het artikel en dat is: duidelijke taal. Dat zei ik vorige week al, dus zo zie je maar weer hoe vooruitstrevend deze blog soms is (haha). “Als de boodschap in eenvoudige woorden wordt verteld, dan begrijpt de ontvanger het beter”, zegt ze (dat lijkt mij nogal logisch, maar daar heeft zij dus wetenschappelijk onderzoek naar gedaan…). “Mits het op een professionele manier gebeurt” (waarom deze dame dan niet gewoon het woord “als” gebruikt in plaats van “mits”, is mij een raadsel…).

Hoe dan ook: over de persconferentie-teksten van Rutte en De Jonge wordt heel goed nagedacht en daar zit een heel team van communicatie-experts achter. Waarbij de een vast nét iets beter is in Jip en Janneke-taal dan de ander. In het artikel staat dat mensen de toespraken van Rutte over het algemeen goed kunnen volgen, omdat hij mensen ‘meeneemt’ in zijn verhaal. Over De Jonge wordt vooral gezegd dat hij te langdradig is. Ik kan dat wel beamen. Tijdens een persconferentie luister ik alleen naar Mark. Bij Hugo haak ik af. Ik weet niet of ik meer afgeleid word door zijn hysterische schoenen, of zijn eindeloze stroom aan metaforen.

Dit laatste is ook cabaretiers Niels van der Laan en Jeroen Woe van het tv-programma ‘Even tot hier’ niet ontgaan. Als je zin hebt om even hardop te lachen, kijk dan vooral dit fragment uit december waarin zij vier minuten lang haarfijn de metaforen-idioterie bespreken. De coronacrisis heeft al meer dan twintig (!) verschillende metaforen gekregen zoals puzzel, mammoettanker, dijk en achtbaan. Echt hilarisch.

De persconferentie van afgelopen dinsdag heb ik dus ook niet gezien. Ik wist al veel eerder dat je vanaf volgende week ook ’s ochtends om 6.00 uur op het terras mag zitten (want: supervroeg ontbijten op het terras willen we allemaal, blijkbaar?) en dat de dierentuinen, pretparken en sportscholen weer opengaan.

Het enige wat voor mij nu telt, is of onze zomervakantie in Frankrijk door kan gaan. En wat Mark en Hugo daar ook van vinden, ik luister liever naar wat de Franse president Macron daarover te zeggen heeft (al was het alleen maar vanwege de taal).